De Europese Unie is voornemens om aan het huidige Emission Trading Sytem (ETS) ook transport toe te voegen. Daarnaast is Duitsland sinds 1 januari 2021 gestart met het beprijzen van CO2-uitstoot van transport. Wat voor effecten kunnen we verwachten van deze ontwikkelingen? Hoe gaat dit de supply chain in de komende tijd beïnvloeden?
Wat is CO2-beprijzing?
CO2-beprijzing is geen nieuw concept. Finland en Polen zijn er al mee gestart in 1990. De laatste jaren echter is het aantal initiatieven met CO2-beprijzing in een rap tempo toegenomen. Daarnaast is het aantal activiteiten dat onder een CO2-beprijzingsinitiatief valt toegenomen. Ten slotte neemt de prijs voor CO2-uitstoot toe. Kortom, het wordt steeds relevanter om meer te weten over CO2-beprijzing.
Over het algemeen zijn er twee vormen van CO2-beprijzing. Allereerst zijn er Emission Trading Systems (ETS) en aan de andere kant zijn er CO2-belastingen. De ETS werkt met een totaalbudget van toegestane emissies. De markt bepaalt vervolgens de prijs van een emissierecht. CO2-belastingen daarentegen hebben een vast tarief voor het uitstoten van één ton CO2e. Beide systemen hebben voor- en nadelen; daarom worden ze waarschijnlijk ook allebei gebruikt. Toch wordt aangenomen dat het over het algemeen lastiger is om het totale emissiebudget vast stellen (ETS) dan een juiste prijsstelling te bepalen voor een CO2-belasting [1].
De kaart hieronder laat de huidige CO2-beprijzingsinitiatieven zien met hun geografische grenzen (laatste update augustus 2020) [2].
Transportemissies
Transportemissies zijn lang niet altijd in scope binnen de actieve CO2-beprijzingsinitiatieven. Het ETS van de Europese Unie bijvoorbeeld beslaat alleen emissies van de industrie- en energiesector. Van de 64 geïmplementeerde en geplande initiatieven zijn er 33 waarbinnen transportemissies (transport van goederen over de weg) in scope zijn. Voor 25 van die initiatieven is de huidige CO2-prijs geplot in onderstaande figuur. De CO2-prijs varieert van € 0,1 tot € 98 per ton CO2-emissie.
Voor de meeste initiatieven geldt dat de importeur of distributeur van de brandstof verantwoordelijk is voor het betalen van de CO2-belasting/ETS-rechten. De CO2-prijzen zullen dus invloed hebben op de brandstofprijs. Voor Finland geldt bijvoorbeeld dat met het huidige prijsniveau ongeveer 10 eurocent van de dieselprijs terug te leiden is op de CO2-belasting.
British Columbia
De CO2-belasting in British Columbia (Canada) is een succesvol voorbeeld, omdat het heeft geleid tot CO2-emissiereductie. Tussen 2008 en 2013 is een CO2-emissiereductie gerealiseerd van 17.4% per capita [3]. Verschillende factoren zijn verantwoordelijk voor het succes. Allereerst is de scope relatief breed: ongeveer 70% van de emissies is in scope. Daarnaast werden de belastinginkomsten gebruikt om een belastingverlaging te realiseren voor huishoudens. Ook werden subsidies verstrekt voor emissiereductie initiatieven. Echter is de CO2-emissie de laatste jaren weer toegenomen tot het niveau van 2007.
Economen stellen dat het CO2-prijsniveau in 2020 tussen de 40 – 80 USD (33 – 65 Euro) zou moeten zijn om effectief te zijn (i.e. emissiereductie realisatie) [4]. Een van de redenen dat de CO2-belasting in British Columbia minder effectief is zou het huidige prijsniveau kunnen zijn van $ 28 (€ 23), wat onder de voorgestelde bandbreedte ligt.
Duitsland
Duitsland is gestart met een CO2-beprijzing waar transportemissies ook onder vallen. The CO2-prijs start in 2021 met € 25 en zal toe nemen tot € 55 per ton CO2 in 2025. Gebaseerd op de voorgestelde bandbreedte in het Carbon pricing report [4], kunnen we serieuze effecten verwachten van de Duitse belasting. Vanuit een logistiek perspectief kunnen we een kostentoename verwachten door een hogere brandstofprijs (5 – 10 eurocent toename). CO2-emissiereductie binnen transport realiseren wordt noodzakelijker in Duitsland; niet alleen vanuit duurzaamheids-, maar ook vanuit financieel perspectief.
Stel dat je een FTL-zending (20 ton pay weight) hebt van Bonn naar Wolfsburg (375 km). Dan veroorzaakt deze rit ongeveer 0,825 ton CO2e. Dit leidt tot een toename van € 20 op de transportkosten voor de rit. Afhankelijk van je tarieven, resulteert dit in een kostentoename van 2,5 – 4,5% voor transport in Duitsland.
Conclusie
Verschillende systemen worden gebruikt om CO2-emissies te beprijzen. Er zijn grote verschillen in welke activiteiten in scope zijn, prijsmechanismen en de prijsniveaus van de verschillende initiatieven. De effecten van de verschillende systemen zijn dan ook uiteenlopend, geïllustreerd bij de succesvolle effecten van de CO2-belasting in British Columbia in het verleden.
Duitsland brengt de huidige emissies van transport meer in de belangstelling door het invoeren van een CO2-prijs. De transportkosten in Duitsland zullen toenemen, waardoor het maken van duurzame supply chain beslissingen alleen maar belangrijker wordt.
Omdat de EU ook hier beleid op maakt, verwachten we dat de urgentie de komende jaren alleen maar zal toenemen.
Wil je graag meer weten over CO2-beprijzing en de effecten daarvan voor jouw supply chain? Of ben je geïnteresseerd in de mogelijkheden voor jouw bedrijf om de CO2-emissies te reduceren? Laat het ons weten via info@sustainingsupplychains.com. We helpen je graag verder!
Bronnen:
[1] Ervaringen met CO2-beprijzing: zeven lessen; Rabobank/RaboResearch; Karolina Ryszka; Maart 2020
[2] State and Trends of Carbon Pricing 2020; World Bank Group; Washington DC; Mei 2020
[3] BC’s Carbon tax shift after five years: Results – An Environmental (and Economic) Success Story; Dr. Stewart Elgie, Jessica Mcclay; Sustainable Prosperity; Juli 2013
[4] Report of the High-Level Commission on Carbon Prices; Carbon Pricing Leadership Coalition; World Bank; Mei 2017
Aannames:
- Om Euro naar US Dollar te converteren en vice versa, 1 EURO = 1.22 USD is gebruikt als conversiefactor
- Voor de emissieberekening is een vrachtwagen aangenomen met een emissie van 110 gram CO2e per tonkm
